“Tự chăm con sau sinh ư? Trời, suy nghĩ kỹ chưa, vất vả lắm đó, không ổn đâu”.
Chị bạn đồng nghiệp đã rất bất ngờ khi tôi nói ra ý định tự chăm sóc con sau khi sinh nở. Ở Việt Nam, việc phụ nữ sau khi sinh con được bà nội, bà ngoại chăm sóc ngay từ những ngày đầu tiên đã trở nên quen thuộc. Thậm chí trong suy nghĩ của nhiều người, điều này dường như là mặc định, là tất nhiên. Mà cũng đúng thôi, người xưa đã ví “gái chửa, cửa mả” rồi “sinh được một con mất một hòn máu”. Vậy nên, việc có người chăm sóc đỡ đần, đặc biệt là trong thời gian đầu vô cùng cần thiết và quan trọng. Hơn nữa, các bà các mẹ đã có kinh nghiệm trong việc chăm sóc trẻ. Vì thế quan điểm trên trở nên quen thuộc cũng là điều dễ hiểu.
Ấy vậy mà, vợ chồng mình đã quyết định tự túc hoàn toàn trong việc tự chăm con sau sinh. Từ khi con lọt lòng đến khi con được 1 tuổi. Mẹ mình, chị em, bạn bè vẫn sa sả rằng “một con so lo bằng mười con rạ”. Ừ thì đúng thật, lo thật. Con đầu lòng mà đã có tí kinh nghiệm nào đâu. Nhưng thật sự thì khi đó vợ chồngmình không còn lựa chọn nào khác. Tình hình dịch bệnh nguy hiểm, việc đón bà nội vào chăm bị trì hoãn, họ hàng ở xa. Vậy nên gạt qua mọi lo lắng, hai vợ chồng đã quyết định tự chăm con với tâm thế “không có việc gì có, chỉ sợ lòng không bền”.
Chúng mình đã tự chăm con sau sinh như thế nào?
Sinh con giữa thời điểm dịch bệnh
Chắc hẳn các bạn còn nhớ đợt giãn cách đầu tiên tại Hồ Chí Minh do dịch bệnh covid-19. Không sớm không muộn, con bé con đòi ra vào đúng ngày cuối cùng của đợt giãn cách. Taxi ngừng hoạt động, và chúng mình phải lóc cóc đèo nhau bằng xe máy vào bệnh viện giữa đêm khuya. May mắn nhờ sự chăm sóc ân cần của bác sĩ và các cô y tá bệnh viện Đại học Y Dược, sức khỏe sau sinh của mình khá lên nhanh chóng. Sau 2 ngày ngày nằm viện mình được về nhà và hành trình tự chăm con sau sinh bắt đầu.
Tháng đầu tiên
Mình tạm gọi là tháng yên bình bởi rõ ràng con bé ở thời điểm này chỉ cần ăn no, chơi với mẹ một lúc là ngủ ngon lành. Có khó khăn thì chỉ là ở phía bản thân thôi. Ngoài vết đau không nghiêm trọng lắm sau sinh (mình sinh thường) thì tôi bị tắc tia sữa và nứt đầu ti. Tuy nhiên, mình được một người bạn chỉ lấy lá bồ công anh nấu nước uống, bã thì đắp ngực. Kết hợp với massage ngực nhẹ nhàng trước khi hút sữa, thoa kem dưỡng ẩm đầu ngực. Vậy nên tình trạng này được giải quyết nhanh chóng chỉ sau 2 ngày. Nếu mẹ quan tâm có thể đọc bài chia sẻ của mình về cách chữa tắc tia sữa chỉ sau 2 ngày. (Tất nhiên là áp dụng với tình trạng tắc nhẹ thôi nhé)
Lịch sinh hoạt của gia đình mình trong tháng này được phân chia như sau. Bản thân mình ngoài việc cho con bú, ngủ, chơi cùng con thì sẽ cố gắng nghỉ ngơi nhiều hơn để hồi phục sức khỏe. Riêng về vấn đề ăn uống, giặt giũ, dọn dẹp nhà cửa và cả tắm cho con những ngày đầu, chồng sẽ làm tất cả. Những lúc xong việc, anh ấy sẽ phụ giúp tôi bế hoặc chơi cùng con. Đôi lúc ngồi nghĩ đúng là mình có một “ông chồng quốc dân” quá.
May mắn là công việc của chồng mình linh hoạt về thời gian nên anh có thời gian để chăm sóc cho hai mẹ con. Tuy vậy anh vẫn phải xin nghỉ 5 ngày đầu để có thể làm quen cũng như chu toàn mọi việc hơn. Tất nhiên cả hai vợ chồng vẫn luôn phải gọi điện hỏi bà nội, bà ngoại tỉ thứ. Gọi điện hỏi bác sĩ hay search google thật kỹ mỗi khi định làm việc gì liên quan đến con hoặc sức khỏe của mình.
Tháng thứ 2 đến tháng thứ 3
Đúng tròn 1 tháng thì con gái bước vào tuần khủng hoảng đầu tiên (wonder week). Ban ngày bé ngủ, chơi rất ngoan. Nhưng cứ từ 11h đêm trở đi bé bắt đầu khóc, 1-2h đồng hồ mỗi đêm.
Mặc dù trước đó khi ý thức được việc phải tự chăm con sau sinh, mình có tìm hiểu và biết đến vấn đề này. Nhưng trước tiếng khóc của con mình vẫn không tránh khỏi stress. Hai vợ chồng thay nhau bế và dỗ dành bé trong thời gian này. Khi chồng bế con thì mẹ tranh thủ nằm nghỉ và ngược lại. Sau đúng 1 tuần thì tình trạng này chấm dứt, con trở lại là em bé dễ thương như trước.
Nhưng chưa dừng lại ở đó, khoảng giữa tháng chồng phải đi trực ca đêm mặc dù ban ngày vẫn phải đi làm. Vậy nên giải pháp của chúng mình lúc đó là, buổi sáng anh sẽ về sớm, chuẩn bị bữa sáng và cả bữa trưa luôn (nếu hôm đó buổi trưa anh không về nhà). Sau đó giặt giũ quần áo, ăn sáng và đi làm. Còn mình sẽ tranh thủ dậy sớm, vệ sinh cá nhân và ăn sáng. Bữa trưa mẹ sẽ tự hâm lại đồ ăn và tranh thủ khi con ngủ để ăn cơm. Buổi tối, ba bé sẽ về sớm nấu ăn, ăn tối, dọn dẹp và đi trực đến sáng hôm sau.
Thời gian này sức khỏe bản thân cũng đã tốt hơn nhiều. Vậy nên tranh thủ lúc bé ngủ tôi sẽ làm một vài việc lặt vặt như chuẩn bị đồ ăn, thu dọn quần áo,… Trộm vía, con bé ngoan ngoãn, ăn ngủ theo giờ nên mình có thể sắp xếp được công việc và thời gian nghỉ ngơi tốt hơn.
Tháng thứ 4 đến khi 1 tuổi
Vào tháng thứ 4 bỗng nhiên mình bị đau lưng rất nhiều. Cũng có thể là do thời gian đầu sau sinh ngồi nhiều. Bản thân thì lại luôn cảm thấy không yên tâm khi nằm cho con bú. Sợ bé ngậm khớp không đúng, sợ bé dễ bị nôn trớ. Vậy nên hầu hết công việc vẫn là chồng phụ giúp. Vẫn theo quy trình như tháng trước, chỉ có điều thỉnh thoảng mới phải đi trực đêm. Thời gian này con bé cũng đã cứng cáp hơn, vậy nên tranh thủ những ngày nghỉ, hai vợ chồng sẽ cho bé ra ngoài chơi.
Đến khi con được 1 tuổi, do dịch bệnh nên hai mẹ con về Bắc, chỉ có ba bé ở lại Sài Gòn. Mặc dù về quê có nhiều người đỡ đần hơn trong việc chăm sóc bé. Nhưng gần như mình vẫn cố gắng tự chăm sóc bé trong mọi vấn đề. Nhìn lại hành trình tự chăm sóc con quả thật không hề dễ dàng chút nào. Và mình luôn cảm thấy may mắn khi có sự hỗ trợ của ba bé. Đúng là “không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền”, chỉ cần cố gắng, vì con, vì nhau, vì gia đình thì mọi việc sẽ ổn cả.
Kinh nghiệm tự chăm con sau sinh
Tự chăm sóc con sau sinh là điều hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, để mọi việc diễn ra thuận lợi hơn, chúng ta vẫn nên tự trang bị một số kinh nghiệm.
Chuẩn bị trước khi sinh
Quá trình này thực sự rất quan trọng và nếu các bạn chuẩn bị tốt thì chắc chắn việc tự chăm con sau sinh sẽ hiệu quả hơn. Việc đầu tiên ngay khi xác định phải tự chăm con của chúng mình đó là chọn bệnh viện sinh. Mình chọn dịch vụ sinh nở trọn gói tại bệnh viện Đại học Y Dược. Hầu hết các việc liên quan đến chăm bé những ngày đầu, vệ sinh cá nhân của mẹ những giờ đầu sau sinh, ăn uống, đều được các bạn y tá, hộ lý tại bệnh viện đảm nhiệm. Theo mình nghĩ việc này rất tốt và thuận tiện khi ba bé chưa có kinh nghiệm chăm sóc trẻ. Còn bản thân thì chưa hồi phục sức khỏe sau sinh.
Bên cạnh đó, những vật dụng cần thiết phục vụ cho việc chăm sóc trẻ, chăm sóc bản thân mình phải luôn được chuẩn bị sẵn sàng. Như bỉm tã, máy hút sữa, sữa bột dự phòng, bình sữa, quần áo,… Thực phẩm cũng nên chuẩn bị sẵn đủ dùng trong một vài ngày. Bởi rất có thể bạn sẽ không có thời gian để đi chợ quá nhiều.
Tắm và vệ sinh cho bé
Mình nhận thấy việc không thuê một dịch vụ tắm cho bé trong những ngày đầu là sai lầm. Trong suốt 10 ngày đầu sau sinh, trừ 2 ngày tại bệnh viện được các cô y tá tắm thì những ngày còn lại chồng mình sẽ là người tắm cho bé. Rõ ràng với những người chưa có kinh nghiệm chăm trẻ, lại là một người đàn ông thì việc này cũng chẳng dễ dàng, thậm chí là rất khó. Tắm như thế nào, pha nước tắm sao cho hợp lý,… Hướng dẫn trên internet và việc thực hiện thật sự không đơn giản. Nhất là với một đứa trẻ còn non nớt nhỏ xíu. Và hai vợ chồng đã có lần mâu thuẫn về việc vệ sinh rốn cho bé. Vậy nên, lời khuyên của mình đó là các bạn nên thuê dịch vụ tắm cho trẻ trong 1 tuần đầu tiên hoặc có thể là đến khi rốn bé rụng và khô lại.
Tranh thủ thời gian để nghỉ ngơi
Sau sinh nở, sức khỏe của phụ nữ chúng mình sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều. Vì vậy hãy tranh thủ nghỉ ngơi bất cứ khi nào có thể. Không ngẫu nhiên mà các cụ khi xưa đã đúc kết kinh nghiệm phụ nữ sinh xong phải ở cữ 3 tháng. Không làm việc nặng nhọc, không ngồi lâu, không rửa tay nước lạnh,… Tất cả đều có nguyên do của nó hết đấy. Vậy nên hãy nghỉ ngơi thật nhiều, ít nhất là trong 1 tháng đầu các bạn nhé.
Tự chăm sóc con sau khi sinh có khó khăn gì?
Cuộc sống sẽ rất rất bận rộn
Không bận rộn sao được khi trong nhà có thêm một thành viên mới. Thành viên ấy lại chưa biết nói, tính khí đôi lúc thất thường và luôn luôn phải có người bên cạnh. Đấy là chưa kể lúc con ốm sốt, bước vào thời kỳ khủng hoảng, mọc răng,… Vậy nên chắc chắn cuộc sống sẽ bận rộn hơn rất nhiều. Điều đó đòi hỏi chúng ta cần phải có kỹ năng quản lý thời gian thật tốt để có thể xoay xở được với hàng tá công việc không tên mỗi ngày.
Phải hy sinh sự nghiệp ở nhà chăm con
Có thể bạn hoặc chồng bạn sẽ phải hy sinh sự nghiệp để ở nhà chăm sóc con. Điều này là chắc chắn nếu như bạn muốn tự chăm con sau sinh một cách tốt nhất. Và đến khi bé đủ tuổi hoặc đủ cứng cáp để đi học, bạn mới có thể tiếp tục đi làm được nếu muốn.
Đôi lúc cảm thấy chán nản và cô đơn
Khi cả ngày xoay xở cùng với một đứa trẻ rất có thể bạn sẽ rơi vào cảm giác này. Nhất là khi bé ốm, bé sốt, bé quấy khóc và bạn chỉ có một mình. Cảm giác lúc đó mới thật tệ. Để hạn chế cảm giác này, hãy tranh thủ thời gian bé ngủ để làm những gì mình thích. Hoặc cho bé ra ngoài dạo chơi để tinh thần mẹ thoải mái hơn và để bé cứng cáp hơn.
Lợi ích nhận được khi tự chăm con sau sinh là gì?
Bên cạnh những khó khăn trong hành trình tự chăm con, bạn cũng sẽ nhận được những lợi ích mà nhiều mẹ bỉm sữa đang mong muốn.
Toàn quyền quyết định việc chăm sóc con
Nếu bạn tự chăm con, những mâu thuẫn, bất đồng về quan điểm chăm trẻ sẽ không xảy ra. Hoặc nếu có thì cũng là với chồng của bạn. Và điều này sẽ dễ giải quyết hơn nhiều so với mâu thuẫn với người nào khác đúng không nào.
Yên tâm hơn
So với việc cho bé đi học sớm (từ 6 tháng tuổi chẳng hạn) hoặc thuê người giúp việc thì việc tự chăm con sau sinh sẽ giúp bạn yên tâm hơn rất nhiều. Bản thân mình là người hay lo xa, vậy nên sau 6 tháng nghỉ sinh, mình đã quyết định nghỉ việc tại công ty để có thể toàn tâm tự chăm con sau sinh một cách tốt hơn.
Các thành viên có trách nhiệm hơn
Khi tự chăm sóc nuôi dạy con, vợ chồng sẽ có trách nhiệm hơn với mỗi công việc của mình. Được chứng kiến từng sự thay đổi, bước phát triển của con mỗi ngày. Hãy gạt bỏ mọi lo lắng về kinh nghiệm chăm trẻ. Khi cả hai vợ chồng cùng xắn tay áo tìm hiểu những vấn đề về chăm sóc con cái, bạn sẽ thấy cuộc sống gia đình ý nghĩa hơn rất nhiều. Điều này sẽ tuyệt vời hơn nếu như chỉ mình người mẹ cáng đáng mọi việc liên quan đến chăm sóc con cái đúng không nào. Chồng bạn sẽ phải thốt lên rằng” ồ chăm một đứa trẻ thật chẳng dễ dàng”. Nhờ đó sẽ cảm thông và quan tâm hơn đến vợ mình hơn. Cá nhân mình thấy đây là lợi ích đặc biệt nhất mà mình nhận thấy trong quá trình tự chăm con sau sinh.
Mình biết rằng, trong số các bạn ở đây có rất nhiều người đang tự chăm con một mình, không có sự phụ giúp nào cả. Chắc chắn nhiều lúc rơi vào những tình cảnh oái ăm, những mệt nhọc không nói nên lời. Và không ít lần cô đơn trống rỗng. Những các bạn thấy đấy, mọi việc đều sẽ ổn thôi đúng không nào. Chăm sóc con độc lập sau sinh là điều hoàn toàn có thể bạn nhé.
Hãy chia sẻ cùng mình và cả những bà mẹ bỉm sữa khác những câu chuyện trong hành trình chăm sóc con của mình nhé. Vì chúng ta xứng đáng là những bà mẹ tuyệt vời và hạnh phúc.
Và hãy theo dõi Blog Onhacungcon.com để mình có nhiều động lực chia sẻ những câu chuyện, những cảm xúc và kinh nghiệm trong hành trình chăm sóc và nuôi dạy con nhé.
