Rất nhiều ba mẹ biết rằng, việc hình thành thói quen đọc sách cho bé từ sớm có rất nhiều lợi ích. Tuy nhiên, có rất nhiều vấn đề khiến việc xây dựng thói quen này cho bé bị bỏ qua. Chẳng hạn như với các bé nhỏ khi thấy bé xé sách, ném sách, vày vò giấy… mẹ sẽ cho rằng các bé không thích sách. Hoặc nhiều ba mẹ sẽ có suy nghĩ con còn nhỏ, đã biết gì đâu mà đọc, đợi khi con lớn, biết nói thì đọc sau.
Vào tuần trước, khi trò chuyện với em gái mình có hỏi:
– Sao không mua mấy quyển sách cho Nghé.
– Ôi dào, nó có chịu ngồi yên đâu, rồi xem một tí là xé rách hết ấy mà.
Vậy làm thế nào để bé có thể ngồi yên trong một khoảng thời gian nhất định để đọc sách cùng ba mẹ? Hay làm sao để bé yêu sách, có thể tự lấy sách để xem hoặc yêu cầu ba mẹ đọc cho nghe… Một trong những cách để giải quyết những vấn đề trên đó là giúp bé có một thói quen nhất định trong việc đọc sách.
Bé nhà mình được gần 2 tuổi rưỡi và rất thích đọc sách. Hầu như ngày nào bé cũng đọc sách. Với những quyển bé thích, bé có thể xem đi xem lại nhiều lần và có những quyển đã có thể đọc được. (Tất nhiên là đọc vẹt thôi ạ, nghe ba mẹ đọc cho nghe nhiều nên bé nhớ). Và bất cứ thời điểm nào trong ngày, khi thích là bé có thể lấy sách ra ngồi tự xem hoặc nói mẹ đọc cho nghe.
Vậy mình đã giúp bé hình thành thói quen đọc sách mỗi ngày như thế nào? Dưới đây là một vài bí quyết mà mình đã rút ra được trong quá trình chăm sóc và nuôi dạy bé.
Đọc sách thường xuyên giúp nuôi dưỡng tâm hồn và bồi đắp tình cảm tích cực
1. Luôn luôn ghi nhớ những lợi ích của việc đọc sách mỗi ngày đối với trẻ.
Trong cuốn sách “Nuôi dạy một đứa trẻ thích đọc sách” của nhà giáo dục Doãn Kiến Lợi, bà cho rằng: Một đứa trẻ đọc sách có thể không phải là đứa trẻ thành công nhất nhưng sẽ giúp con trở nên không xấu tính. Khi có thói quen đọc sách, nghĩa là con đã hấp thụ được nguồn năng lượng tích cực. Sách vở giúp nuôi dưỡng tâm hồn con và bồi đắp nên những tình cảm tốt đẹp.
Hay rất nhiều nghiên cứu khoa học khác cũng đã chỉ những lợi ích của việc đọc sách cho bé ngay từ nhỏ.
– Phát triển não bộ: Đọc sách là quá trình bé tiếp nhận thông tin thông qua thị giác và thính giác, từ đó giúp kích thích xây dựng não bộ. Trong quá trình đọc sách, sự trao đổi phản hồi qua lại giữa ba mẹ và bé cũng là hoạt động giúp não bộ phát triển một cách tối ưu hơn.
– Phát triển kỹ năng ngôn ngữ: Quá trình đọc sách sẽ có tác động rất lớn đến thùy thái dương. Đây là một thùy rất quan trọng của não bộ có vai trò trong việc cảm nhận âm thanh, ngôn ngữ. Vậy nên, đọc sách thường xuyên là điều kiện rất tốt giúp nâng cao kỹ năng ngôn ngữ của bé. Từ đó giúp bé nhanh biết nói hơn và giao tiếp tốt hơn về sau này.
– Tạo sự gắn kết giữa ba mẹ và bé: Việc ba mẹ thường xuyên đọc sách cho bé nghe, cùng bé tương tác về những vấn đề trong một cuốn sách sẽ giúp ba mẹ và bé gần gũi, gắn kết nhau hơn, hiểu nhau hơn.
Và còn rất nhiều lợi ích khác từ việc đọc sách cho bé mỗi ngày.
Luôn ghi nhớ những lợi ích của việc đọc sách cho bé sẽ là động lực để ba mẹ cùng bé khám phá những cuốn sách mỗi ngày. Từ đó từng bước, từng bước thực hiện những hoạt động để giúp bé hình thành thói quen đọc sách ngay từ nhỏ.
Đọc thêm: 5 Đầu Sách Hay Cho Bé Đang Tập Nói Được Nhiều Ba Mẹ Lựa Chọn
2. Đọc sách cho bé sớm nhất có thể
Không bao giờ là quá sớm để đọc sách cho bé. Rất nhiều nghiên cứu đã khuyên rằng ba mẹ nên đọc sách cho bé sớm nhất có thể. Jim Trelease, một chuyên viên nghiên cứu lâu năm về việc đọc sách cho rằng việc này có thể bắt đầu khi bé mới sinh.
Khi bé nhà mình được 2 tháng tuổi, ban ngày con đã thức nhiều hơn chút, mắt đã quan sát tốt hơn, mình bắt đầu cho bé làm quen với các thẻ màu sắc, bắt đầu là màu đen trắng. Di chuyển qua lại để mắt bé dõi theo. Bên cạnh đó, mình cũng duy trì thói quen đọc sách cho bé nghe mỗi ngày. Mình bắt đầu đọc cho bé những cuốn sách Ehon và những câu chuyện dành cho bé trước khi đi ngủ. Những lúc nằm cạnh bé, khi đọc sách của mẹ, mình cũng đọc to thành tiếng để bé nghe thấy. Và thú vị là bé cũng nằm yên xem và nghe mẹ đọc rất chăm chú.
Ba mẹ có thể tham khảo một vài bộ sách Ehon rất thích hợp cho bé sơ sinh như:
– Bộ Ehon Cảm ơn con, bộ sách kích thích thị giác với nội dung về tình cảm gia đình nhẹ nhàng, sâu lắng.
– Bộ Ehon kích thích thị giác và âm thanh sinh động
– Bộ Ehon 6 cuốn song ngữ Black and White kích thích thị giác cho bé sơ sinh.
Có rất nhiều mẹ còn thực hiện việc đọc sách mỗi ngày cho bé nghe từ khi bé còn trong bụng mẹ. Chuyên gia giáo dục Doãn Kiến Lợi cũng đưa ra một bí quyết rất thú vị để giúp bé yêu thích đọc sách, đó là hãy là một bà mẹ lắm lời. Điều này có nghĩa là, mẹ hãy nói chuyện với bé, đọc sách cho bé nghe ngay từ lúc mang bầu và ngay cả khi bé mới chỉ là một em bé sơ sinh vài ngày tuổi.
Bắt đầu xây dựng thói quen đọc sách cho bé với những bộ Ehon giúp kích thích thị giác và thính giác
3. Lựa chọn sách phù hợp với từng giai đoạn phát triển của bé
Ở mỗi giai đoạn phát triển khác nhau, bé sẽ bị hấp dẫn bởi những cuốn sách với nội dung, hình ảnh khác nhau. Vì vậy, việc lựa chọn sách phù hợp với sự phát triển của bé sẽ giúp bé yêu thích việc đọc sách hơn.
– Ở giai đoạn bé sơ sinh, mẹ nên ưu tiên chọn các cuốn sách có hình ảnh to, rõ ràng, màu sắc tương phản mạnh như đen – trắng, không có hoặc rất ít chữ.
– Từ 6 tháng đến dưới 2 tuổi, bé đã bắt đầu thích quan sát và tìm hiểu về thế giới xung quanh. Khi đó, những cuốn sách có hình ảnh rõ ràng, gần gũi thân quen, màu sắc rực rỡ, câu từ ngắn gọn, đơn giản sẽ phù hợp với bé hơn. Thời gian này, thông thường bé sẽ có suy nghĩ coi sách là đồ chơi. Đó là lý do mà nhiều bé hay xé sách, gặm sách… Mẹ nên nhẹ nhàng nhắc nhở bé hoặc làm mẫu cho bé thấy. Bên cạnh đó, ở giai đoạn này ba mẹ nên ưu tiên chọn cho bé những cuốn sách bìa cứng, chất lượng giấy tốt.
– Từ 2-3 tuổi: Ở độ tuổi này, trẻ đã nói tốt, mẹ nên chọn những cuốn sách có câu từ nhiều hơn, có thể là những mẩu chuyện ngắn, đơn giản. Hình ảnh minh họa trong mỗi cuốn sách cũng trừu tượng hơn. Điều này sẽ giúp tăng khả năng tưởng tượng và óc sáng tạo cho bé.
Tuy nhiên, mỗi bé sẽ có những sở thích và sự phát triển khác nhau. Vì vậy ba mẹ nên quan sát bé, hiểu được sở thích của bé để từ đó lựa chọn những cuốn sách phù hợp.
4. Tương tác với con trong quá trình đọc sách
Để hình thành thói quen đọc sách cho bé, việc tạo cho bé niềm vui và sự hứng thú với từng cuốn sách rất quan trọng. Và đó là lý do trong quá trình đọc sách, ba mẹ hãy cố gắng tương tác cùng với con.
Chẳng hạn, với bộ sách “Ai sau lưng bạn thế?”, ở 2,3 lần đọc đầu, mình sẽ đọc to cho bé nghe, kết hợp với việc nhấn mạnh một số câu chính. Ở những lần đọc sau đó, mỗi khi đọc xong một câu hỏi, mình thường dừng lại một chút, đợi sự phản hồi của bé. Hoặc có thể đặt câu hỏi để bé trả lời. Ví dụ như: ai ở sau lưng bạn chó con nhỉ?, đợi bé trả lời và mẹ tương tác lại “Ồ đúng rồi, là bạn mèo”…
Khi tương tác thường xuyên, bé không chỉ thấy việc đọc sách rất thú vị mà còn biết và ghi nhớ được nhiều thông tin. Đó cũng là cách giúp phát triển não bộ bé một cách hiệu quả hơn.
5. Để hình thành thói quen đọc sách cho bé, ba mẹ hãy làm gương cho con
Thông thường trẻ em rất thích bắt chước hoặc sẽ làm theo những hành động của người lớn, đặc biệt là của ba mẹ. Vậy nên, nếu muốn bé thích đọc sách, ngay từ khi bé còn nhỏ, ba mẹ hãy để cho bé thấy rằng mình cũng thích đọc sách.
Vào những thời gian rảnh trong ngày, thay vì cầm điện thoại, xem ti vi… ba mẹ có thể đọc một cuốn sách. Khi thấy ba mẹ đọc sách, có thể ban đầu bé không để ý nhưng sau đó sẽ mon men lại gần xem sách cùng ba mẹ. Hoặc bé sẽ đi lấy cuốn sách mà mình yêu thích và yêu cầu ba mẹ đọc cho bé nghe.
Trước đây, vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, mình sẽ đọc một cuốn sách. Ngày nào cũng vậy và dần dần bé nhà mình cũng muốn đọc sách theo mẹ. Nhờ thế mà bé đã hình thành được thói quen đọc sách trước khi đi ngủ.
6. Hãy luôn để sách trong tầm mắt của bé
Đây là một trong những bí quyết mình thấy khá hữu ích để hình thành thói quen yêu thích sách và giúp bé đọc sách thường xuyên hơn.
Để thực hiện điều này, mình nghĩ mẹ nên chuẩn bị cho bé một chiếc giá để sách. Sắp đặt những cuốn sách bé yêu thích ở phía bên ngoài để kích thích bé lấy sách đọc hơn. Hoặc nếu không có giá sách, mẹ cũng nên bày đặt sách ở những vị trí mà bé dễ nhìn thấy nhất.
Ở nhà mình, trong phòng khách, phòng ngủ đều có một chiếc giá sách nho nhỏ. Bé có thể thấy và lấy đọc bất cứ khi nào muốn. Đôi lúc có thể bé sẽ lật tung hết sách lên, bày ra khắp nhà. Tuy nhiên, đó cũng là một cách bé khám phá một điều gì đó trong những cuốn sách. Vậy nên, mẹ hãy kiềm chế và hướng dẫn, khuyến khích bé dọn sách sau khi đọc.
Ngược lại nếu như trong nhà không có lấy một cuốn sách hay cuốn tạp chí nào thì ba mẹ khó có thể xây dựng được niềm yêu thích đọc sách cho bé.
7. Cùng bé đọc sách mỗi ngày, hành động nhỏ nhưng quan trọng trong việc xây dựng thói quen đọc sách cho bé.
Đọc đến đây có thể nhiều ba mẹ nghĩ rằng điều này thật khó bởi có phải ba mẹ nào cũng nhiều thời gian rảnh rỗi để đọc sách đâu. Điều này cũng không sai. Không phải mẹ nào cũng có thể ở nhà chăm con cả ngày. Có những mẹ hết 6 tháng nghỉ sinh là phải đi làm. Ban ngày đi làm, tối về chăm lo nhà cửa, chuẩn bị cơm nước cũng hết thời gian. Tuy nhiên, ba mẹ cũng nên cố gắng sắp xếp để đọc sách cùng con mỗi ngày, ít nhất là khoảng 10-15 phút. Một hành động tuy nhỏ nhưng lại rất cần thiết để hình thành và duy trì thói quen đọc sách cho bé ngay từ nhỏ. Việc đọc sách cùng con mỗi ngày cũng là một cách giúp tinh thần thoải mái, thư giãn sau một ngày làm việc. Đồng thời, đây cũng là cách để ba mẹ gần gũi và gắn kết với con nhiều hơn.
“Trong sách có nhà vàng, trong sách có người đẹp”.
Hy vọng rằng với một vài bí quyết trên đây, ba mẹ sẽ cùng bé xây dựng được thói quen đọc sách ngay từ nhỏ.
Chúc ba mẹ và bé luôn có những giờ phút vui vẻ từ việc đọc sách mỗi ngày.
Đọc thêm: 7 Món Đồ Chơi Cho Bé 6 Tháng Đến 1 Tuổi, Lợi Ích và Cách Chơi
