Dạy bé học tiếng Anh sớm là một trong những vấn đề được rất nhiều ba mẹ quan tâm hiện nay. Việc cho trẻ tiếp cận sớm với một loại ngôn ngữ khác ngoài tiếng mẹ đẻ có rất nhiều lợi ích như phát triển của não bộ, giúp tư duy của bé linh hoạt hơn. Bé cũng dễ dàng tiếp thu ngôn ngữ mới một cách tự nhiên và nhanh chóng…
Bản thân mình không giỏi tiếng Anh và bé nhà mình mới hơn 2 tuổi. Tuy vậy, tính đến thời điểm này hai mẹ con đã đồng hành học tiếng Anh cùng nhau được gần 8 tháng. Tất nhiên vẫn có thời gian bập bõm hoặc bị ngắt quãng do bé bị ốm hoặc đi du lịch, về quê… Đến thời điểm hiện tại, bé nhận biết được từ vựng của một số chủ đề cơ bản như màu sắc, động vật, hình dạng, số đếm, gia đình, cơ thể,… Bé rất yêu thích việc nghe loa bằng tiếng Anh mỗi ngày, thích xem, nghe các bộ sách tiếng Anh mà mẹ chuẩn bị. Mặc dù chưa có gì là to tát lắm, nhưng với mẹ con mình thì những điều trên cũng là những “thành tựu” nho nhỏ rồi.
Khi bé được 18 tháng, mình bắt đầu mày mò tìm hiểu trên các group về việc dạy tiếng Anh sớm cho bé. Nhờ vậy mà tìm hiểu được những hoạt động giúp các bé nhỏ tiếp cận với tiếng Anh dễ dàng hơn. Tuy nhiên, ở thời điểm đó, bé vẫn còn nhỏ, nói chưa được nhiều nên mình chỉ duy trì cho bé nghe đài với các bài hát thiếu nhi bằng tiếng Anh mỗi ngày. Cho đến khi bé được 20 tháng tuổi, hai mẹ con bắt đầu nghiêm túc với việc học tiếng Anh (Nói là học cho oai oai chút thôi chứ thực sự mọi hoạt động của bé đều trên tinh thần vừa chơi vừa học, lồng ghép vào nhau để bé hứng thú và thoải mái.)
Và dưới đây là các hoạt động mình và bé thường thực hiện cùng nhau mỗi ngày để tiếp cận và học hỏi ngôn ngữ này hiệu quả hơn.
#1. Cho bé nghe bài hát hoặc đoạn hội thoại bằng tiếng Anh mỗi ngày
“Tắm tiếng Anh” được coi là phương pháp học tiếng Anh cực kỳ hiệu quả và phù hợp cho mọi lứa tuổi, mọi đối tượng. Quy trình chuẩn cho sự phát triển kỹ năng một ngôn ngữ đó là nghe-nói-đọc-viết. Vậy nên nghe tiếng Anh chính là việc làm đầu tiên nếu như chúng ta muốn dạy bé học tiếng Anh. Lợi ích của việc tắm tiếng Anh đó là giúp bé tiếp cận với nguồn tiếng Anh một cách tự nhiên nhất. Thông qua việc nghe tiếng Anh mỗi ngày, ngôn ngữ này sẽ được ghi nhận vào tiềm thức của bé và khi đã nạp đủ thì tự nhiên bé sẽ bật nói theo bản năng.
Tắm tiếng Anh mỗi ngày giúp trẻ tiếp thu được ngôn ngữ một cách tự nhiên
Các nguyên tắc của việc “tắm tiếng Anh” mỗi ngày mà mình thường áp dụng đó là:
Thứ nhất, nghe càng nhiều càng tốt
Mình thường áp dụng cho bé nghe tiếng Anh qua đài, qua loa bluetooth 3 đến 4 tiếng mỗi ngày. Thời gian còn lại bé còn nhiều hoạt động và các mối quan hệ giao tiếp khác. Tùy điều kiện và độ tuổi của bé mà mẹ có thể áp dụng các khoảng thời gian khác nhau. Tuy nhiên hãy cố gắng thực hiện nguyên tắc nghe càng nhiều càng tốt. Muốn nói giỏi thì nghe nhiều, muốn viết giỏi thì đọc nhiều. Một điều mình thấy vô cùng đúng trong việc học bất kể một ngoại ngữ nào.
Thứ hai, dạy bé học tiếng Anh với hoạt động nghe có chủ đích và nghe vô thức
Đây là hai hình thức nghe đan xen trong quá trình tắm ngôn ngữ cho bé. He vô thức có nghĩa là mình sẽ mở đài cho bé nghe tiếng Anh bất kỳ lúc nào trong ngày, trong lúc bé chơi đồ chơi, bé xem sách,…
Nghe có chủ đích đó là việc nghe kết hợp với học. Thông thường, mình sẽ kết hợp cho bé nghe đài và chơi thẻ flashcard. Đài đọc đến từ nào thì bé chỉ hoặc đi tìm thẻ có hình ảnh hoặc từ tương ứng. Hoặc kết hợp nghe bài hát trong loa và hát theo hoặc nhảy theo bài hát đó.
Sự kết hợp giữa hai hình thức nghe này là cách tuyệt vời để gia tăng và củng cố vốn từ vựng, ngữ điệu cho bé.
Thứ ba, chọn các chương trình nghe phù hợp
Ở thời gian đầu bé tiếp xúc với tiếng Anh, mình thường cho bé nghe các bài hát thiếu nhi bằng tiếng Anh vui nhộn. Hầu hết các bé đều yêu thích các bản nhạc thiếu nhi sinh động. Vậy nên việc làm này sẽ là tiền đề để tạo hứng thú và yêu thích việc nghe tiếng Anh cho bé ngay từ đầu. Hiện tại trên kênh youtube có rất nhiều kênh nhạc thiếu nhi tiếng Anh như super simple song, chuchuTV, coco melon,… Mẹ có thể tải vào đài hoặc cho bật loa bluetooth cho bé nghe.
Sau một thời gian, mẹ có thể kết hợp cho bé nghe cả các đoạn hội thoại ngắn bằng tiếng Anh, thơ tiếng Anh,…
Để quá trình nghe hiệu quả, đơn giản, mẹ nên chọn đài nghe có thẻ nhớ, chép các bài nghe theo chủ đề và số thứ tự. Cứ vài ngày mẹ cho bé nghe một chủ đề sau đó chuyển tiếp sang chủ đề khác. Như vậy bé sẽ không bị chán. Ba mẹ có thể tham khảo chiếc đài craven hỗ trợ nghe qua thẻ nhớ và cả FM nữa. Chiếc đài khá bền, chắc chắn nên nếu lỡ bé có đánh rơi thì mẹ cũng đỡ lo hỏng hóc. Ba mẹ có thể tham khảo đài craven 3 pin bền chắc tại đây (có copy sẵn file nghe theo số thứ tự kèm theo).
Hoặc cho bé nghe qua loa bluetooth cũng là một cách hay. Mẹ có thể kết nối loa với điện thoại và thoải mái chọn chương trình nghe phù hợp cho con. Mẹ cũng nên chọn mua loa bluetooth âm thanh trong, điều chỉnh âm lượng dễ dàng để việc nghe của bé tốt hơn.
#2. Dạy bé học tiếng Anh với một phần mềm học tiếng Anh phù hợp
Đối với những ba mẹ không giỏi tiếng Anh hoặc nói tiếng Anh không chuẩn thì việc sử dụng phần mềm học tiếng Anh là cần thiết. Trên thị trường hiện có rất nhiều phần mềm học tiếng Anh. Mình chọn Junior Monkey, một ứng dụng học tiếng Anh thiết kế cho bé từ 2 tuổi. Điều mình thích thú ở phần mềm này đó là áp dụng hình thức học flashcard giúp bé ghi nhớ từ vựng hiệu quả. Đồng thời các bài học được phân chia theo từng chủ đề, các cấp độ từ dễ đến khó.
Nếu ba mẹ không giỏi tiếng Anh, hãy chọn cho bé một phần mềm dạy tiếng Anh phù hợp
Và khi bé học tiếng Anh với phần mềm, các nguyên tắc mình áp dụng đó là:
Thứ nhất, mỗi lần chỉ học 1 bài
Thời gian đầu, có thể bé sẽ cảm thấy mới lạ và đòi mẹ cho học liên tiếp 2,3 bài mỗi lần. Tuy nhiên, từ kinh nghiệm của bản thân mình thì chỉ nên học 1 bài mỗi lần học. Việc học nhiều sẽ khiến cho bé mau chóng chán và không hứng thú cho những lần học sau.
Thứ hai, hãy chọn lúc con vui vẻ, tỉnh táo nhất trong ngày để học
Một vấn đề mình nghĩ ba mẹ nên lưu ý khi dạy bé học tiếng Anh sớm đó là tinh thần của bé. Ví dụ như mình thường chọn con vui vẻ, tỉnh táo nhất trong ngày để cho bé xem sách tiếng Anh hoặc học phần mềm. Hoặc khi bé nói muốn học Monkey, muốn chơi thẻ thì chắc chắn mẹ sẽ đáp ứng ngay. Khi bé thích thú thì chắc chắn việc tiếp thu sẽ hiệu quả hơn.
Thứ ba, đồng hành học cùng con
Nghĩa là, mẹ hãy cũng như con, là một người học chứ không phải là người dạy, chỉ trỏ, yêu cầu con chọn cái này cái kia, hay là yêu cầu con phải đọc thế này thế kia. Nhiều mẹ có thể sẽ sốt ruột và liên tục nhắc bé đọc theo. Tuy nhiên, theo mình đó là điều không nên, khuyến khích chứ không nên thúc ép bé đọc, hãy để bé cảm thấy thoải mái với việc khám phá phần mềm học.
#3. Dạy bé học tiếng Anh với các trò chơi về từ vựng tiếng Anh
Ở độ tuổi này, việc tạo nên các trò chơi, qua đó lồng ghép việc học tiếng Anh vào là cách hiệu quả để trẻ củng cố từ vựng. Lợi ích của hoạt động này thứ nhất đó là bé không bị áp lực với chuyện học. Thứ hai, bé có thể tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên. Và thứ ba đó là bé sẽ ghi nhớ được từ vựng một cách hiệu quả, lâu dài.
Các trò chơi về từ vựng tiếng Anh mình thường áp dụng như:
Chơi cùng thẻ Flashcard: Mẹ sẽ chuẩn bị các thẻ flashcard trong cùng một chủ đề. Sau đó bật loa hoặc đài lên. Khi đài đọc đến từ nào, bé sẽ chạy lấy thẻ có hình ảnh của từ đó. Hoặc sử dụng búa nhựa đập vào thẻ có hình ảnh của từ đó. Các trò chơi kiểu vận động như thế này luôn thu hút các bạn nhỏ hào hứng tham gia.
Tìm đồ vật xung quanh nhà: Khi loa đọc đến từ nào, bé sẽ chạy đi tìm đồ vật tương ứng (Áp dụng khi bé học về chủ đề đồ vật trong gia đình, phòng khách, màu sắc).
Ba mẹ hãy cố gắng sáng tạo nên nhiều trò chơi để việc học của bé sinh động và hiệu quả hơn.
#4. Xem sách kết hợp nghe file tiếng anh kèm theo sách
Đây là một hoạt động mình rất coi trọng trong việc dạy bé học tiếng Anh mỗi ngày. Đọc sách là cách hữu hiệu để trẻ phát triển ngôn ngữ. Vậy nên để bé học tiếng Anh tốt, việc cho bé đọc các bộ sách tiếng Anh phù hợp là điều cần thiết.
Đọc thêm: 5 Đầu Sách Hay Cho Bé Đang Tập Nói Được Nhiều Ba Mẹ Lựa Chọn
Theo chuyên gia Nguyễn Anh Đức ( CEO Smartcom Việt Nam, chuyên gia giảng dạy tiếng Anh) thì “ một việc cha mẹ rất nên làm để trẻ con thực sự phát triển năng lực tiếng Anh đó là rèn luyện thói quen nghe và xem truyện tiếng Anh bằng giọng bản ngữ). Mỗi buổi tối, trước khi trẻ đi ngủ, cha mẹ bật cho trẻ nghe những câu chuyện nhỏ bằng tiếng Anh ở trình độ ngôn ngữ phù hợp với khả năng tiếp nhận của trẻ, đồng thời cho trẻ cầm và xem câu chuyện đó bằng tranh vẽ. Nhiệm vụ của cha mẹ là chỉ lật từng trang sách tương ứng với đoạn âm thanh đang kể, và lặp đi lặp lại việc đó trong nhiều ngày. Giấc ngủ và tiềm thức sẽ làm nốt việc còn lại cho trẻ, đó là giúp trẻ hấp thụ được tiếng Anh ở trạng thái câu chuyện với cụm từ và các câu nói chuẩn xác, kèm theo cả chữ viết cho mỗi câu nói một cách tự nhiên.”
Hiện nay, hầu hết các bộ sách tiếng Anh cho trẻ đều có file nghe kèm theo. Vậy nên ba mẹ có thể thực hiện hoạt động này cho bé một cách dễ dàng.
Nghe và xem sách tiếng Anh giúp bé phát triển năng lực ngoại ngữ, là cách dạy bé học tiếng Anh hữu hiệu
Một số bộ sách tiếng Anh dành cho bé mới bắt đầu học
Rakizz AA
Bộ sách với hình ảnh sự vật quen thuộc bao gồm các cụm từ tiếng Anh ngắn gọn đơn giản. Thời gian đầu, bé không hào hứng lắm với hoạt động này. Tuy nhiên, mẹ cứ lấy ra xem và nghe, dần dần bé sẽ tò mò mà lại gần để nghe cùng mẹ. Mẹ cũng hãy để bé tự chọn ra những quyển sách bé thích trong bộ sách sau đó cho bé nghe hằng ngày. Có bé sẽ đọc theo, có bé sẽ không. Nhưng đừng vì thế mà sốt ruột, bởi chỉ cần duy trì hoạt động này thường xuyên mỗi ngày chắc chắn đến một lúc nào đó mẹ sẽ bất ngờ khi thấy bé nói được.
Bộ sách 4 quyển Brown Bear
Bộ sách khá hay, cụm từ ngắn gọn, lặp đi lặp lại rất dễ nhớ. Hơn nữa, các đoạn câu từ còn được lồng ghép nhạc nên bé rất thích.
Sách sơ đồ Mindmap giúp học từ vựng tiếng Anh
Sách thiết kế các chủ đề từ vựng tiếng Anh theo dạng sơ đồ. Đây cũng là cách để bé ghi nhớ từ vựng dễ dàng và hiệu quả. Đồng thời, đây cũng cách để rèn luyện khả năng tư duy logic cho bé.
Ngoài ra còn có bộ sách Potato Pals, Little fox hay các bộ sách ehon song ngữ cũng rất hay và phù hợp cho các bé mới học tiếng Anh.
#5. Giao tiếp tiếng Anh với con bất cứ khi nào có cơ hội
Bất kỳ thời điểm nào trong ngày, nếu có cơ hội, mẹ đừng quên giao tiếp tiếng Anh với bé. Với những mẹ giỏi tiếng Anh thì điều này quá dễ dàng rồi. Nhưng với những mẹ không giỏi hoặc nói tiếng Anh không chuẩn thì thế nào? Cách của mình đó là sử dụng những câu hỏi quen thuộc và đơn giản. Chẳng hạn như nhìn thấy quả bóng, mẹ có thể chỉ vào đó hỏi bé “What is this?”. Rồi tiếp tục khai thác thêm với các câu hỏi như“What color is this?”, “What shape is this?”,… Những câu hỏi đơn giản mà mẹ nào cũng có thể nói được.
Mẹ cũng có thể học thuộc một vài bài hát tiếng Anh đơn giản để thỉnh thoảng ê a cùng bé cũng rất vui nữa.
Kết luận
Dạy bé học tiếng Anh thực sự là vấn đề không đơn giản. Ở độ tuổi 2 đến 3 tuổi, không quá đặt nặng việc học tiếng Anh mà coi như đó là một sự trải nghiệm, vừa học vừa chơi, tạo sự thoải mái và hứng thú là điều cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, hãy cố gắng thực hiện các hoạt động học tiếng Anh mỗi ngày. Việc duy trì đều đặn, thường xuyên là yếu tố quan trọng để bé tiếp thu tiếng Anh một cách hiệu quả và tự nhiên.
Với các bé lớn hơn, ba mẹ hoàn toàn có thể duy trì các hoạt động trên đây để giúp bé học tiếng Anh tốt hơn. Tuy nhiên, ba mẹ nên lựa chọn các chương trình nghe, học hoặc bộ sách phù hợp với từng độ tuổi hoặc trình độ của bé để việc học không chỉ hiệu quả mà còn thoải mái hơn.
Hy vọng rằng, một vài chia sẻ trên đây sẽ cần thiết cho ba mẹ trong quá trình đồng hành cùng bé khám phá tiếng Anh.
Chúc ba mẹ và bé sẽ có nhiều trải nghiệm thú vị với môn ngoại ngữ này!